ABD, zaman zaman "dünyada eşi benzeri olmayan bir ülke" anılsa da ve aslında bu tanımlama, onun bir "özgürlükler ülkesi" olduğuna dair "gizli bir atıf" içerse de, bu tanımlama bence sadece onun "coğrafi özellikleri bakımından" geçerli sayılabilir. Zira, meselenin iç yüzünü bilenler için (veya sadece W.A.S.P'ın, yani Beyaz, Anglo-Sakson, Protestan tanımlamasını bilenler için bile...) durum hiç de dışarıdan göründüğü gibi değildir.
Bu dediklerimizle ne kastettiğimizi, ABD'de neler olduğunu bilmek ve anlamak için, onun kuruluş günlerine gitmek ve onun "founding fathers", yani "kurucu babalar"ının "zihinsel mekanizmaları"nın nasıl çalıştığını iyi özümsemek gerekir. Irk ayrımcılığı, kadını ikinci sınıf insan görme, keskin bir "zengin-fakir" ayrımı vb. gibi ögeleri-deyim yerinde ise-"dibine kadar kullanan" bir zihniyetin, diğerlerini sömürmek üzere kurduğu bu hakimiyeti ilâ-nihaye götüremeyeceği açıktır!
Bütün bunlar konusunda bilmeyenlere, ne demek istediğimiz ile ilgili küçük bir fikir verebilmek için, aşağıda ABD tarihinden küçük fakat ilginç bir kaç detay sunalım:
"1698 yılında Güney Carolina'da "Eksiklik Yasası" (Deficiency Law, ahs) kabul edildi. Buna göre büyük çiftlik sahipleri çalıştırdıkları her altı yetişkin zenciye karşılık hiç olmazsa bir beyaz hizmetkarı çalıştırmak zorunda tutuluyorlardı. 1682 yılında güneydeki sömürgelerden gelen bir mektupta "zencilerimize nezaret edecek, bir ayaklanma başlatsalar bastıracak beyaz adamımız yok . . ." diye yakınılıyordu.
1691 yılında Halk meclisine, "çeşitli tüccarlar, gemi komutanları, yabancı çiftliklerle iş yapan üreticiler ve pek çok kişi, bir dilekçe göndererek. . . büyük ekim alanlarının yeterli sayıda beyaz bulunmaksızın işlenemeyeceğini, zencilere itaat ettirecek ve toprağın işgali durumunda eline silah alıp koruyacak adamlara gereksinme duyduklarını" belirtmişlerdi.
İngiliz yönetimine 1721 yılında gönderilen bir raporda, Güney Carolina'da "zenci kölelerin son zamanlarda yeni bir isyan çıkardıkları ve bunda da neredeyse başarılı oldukları . . . bu nedenle gelecekte daha çok sayıda beyaz hizmetkar kullanmayı öngören yasaların çıkarılmasını desteklemenin gerekli olabileceği. . . bu bölgedeki milis güçlerinin 2000 kişinin üstünde olmadığı. . ." bildiriliyordu.
Bu korku, İngiltere'de parlamentonun 1717 yılından başlayarak Yeni Dünya'ya sürgün cezasını niçin yürürlüğe koyduğunu açıklayabilir. Bu tarihten sonra on binlerce suçlu Virginia'ya, Maryland'e ve diğer sömürgelere gönderilmeye başlandı.
Aynı şekilde, bu korku , Virginia Meclisi'nin, Bacon İsyanı'ndan sonra beyaz hizmetkarlara af getirip siyahları bu aftan niçin muaf tuttuğunu da açıklayabilir.
Zencilerin herhangi bir silah taşımaları yasaklanırken, hizmet sürelerini bitiren beyazlara mısır ve nakit yanında hemen birer tüfek veriliyordu. Bu şekilde siyah ve beyaz hizmetkarlar arasındaki statü farkı da giderek daha belirgin bir hal alıyordu."(*)
...
Kısacası, hiç bir şey sebepsiz değil ve her kabın bir basınç direnci var. Bundan sonraki olacakları hep beraber izleyeceğiz.
Daha fazlasını, aşağıda kaynak olarak verdiğim kitapta bulabilirsiniz. Türkçeye de çevrilmiştir.
***
(*) People's History of the United States: 1492-Present
(ABD Halklarının Tarihi)
Yazar: Howard Zinn
Yorum Gönder